[Rozmiar: 132910 bajtów]

                                                                                               

CZĘŚĆ III

[Maksymin]

W części III STARYCH KSIĄG nie będę już przedstawiał dzieł z księgozbioru własnego i rodzinnego, chociaż niektóre pozycje w nim się znajdują. Konsekwencją takiego podejścia będzie brak galerii starych ksiąg, a także opisywanie losów poszczególnych tomów. W zamian za to czytelnik tej strony otrzyma każdorazowo pełny tekst lub istotne fragmenty danego dzieła. Tekst ten będzie zawsze w języku polskim, a jedynie alternatywnie w angielskim i to w formacie umożliwiającym korzystanie z elektronicznych czytników książek.

I. Historia de Imperio post Marcum Aurelium

OCLC# 433928949
wyd. Patavii : Ex Typographia Seminarii..., MDCLXXXV
Inne tytuły: De Romanorum Imperatorum vita post Marcum usque ad Gordianum Nepotem. Libri VIII; Tes metg Markon basileias historiai.
język: łaciński, ale oryginału grecki
VIII ksiąg. Dostępna w Narodowej Bibliotece Hiszpanii.

Autor: Herodianus (ok. 180-250) zwany u nas Herodian Syryjczyk był historykiem greckim. Pochodził z Syrii, piastował niższe urzędy cesarskie. Był tzw. apparitorem, czyli sekretarzem prefekta lub prokuratora w czasie władania cesarza Maksymiana. Omawiane dzieło obejmuje okres 50 lat od śmierci Marka Aureliusza (180) do śmierci Maksymina (238). Lata te w historiografii określane są jako okres anarchii militarnej. Chronologia i geografia w tym dziele pozostawia wiele do życzenia. Największą wartość źródłową mają trzy ostatnie księgi.
O życiu tego autora wiemy niewiele. Jego rodzinnym miastem była Antiochia, ale nie jest to w 100% pewne. Prawdopodobnie, jako młodzieniec mieszkał w Rzymie, gdyż widział Kommodusa w roli gladiatora w Colosseum.
Historia Rzymu w tym okresie była niezwykle ciekawa, pełna chaosu i przemocy. Herodian opisuje aż 17 cesarzy panujących w tamtych latach, z których tylko jeden zmarł śmiercią naturalną. Był wśród nich 85-letni starzec (M. Antoniusz Gordian) i 13-letni młodzieniec, a nawet kapłan syryjskiego boga słońca Elegabala (pol. Heliogabal). Niestety autor nie sięga przy swoich opisach do dokumentów i innych źródeł, a opisuje dzieje z punktu widzenia uczestnika wydarzeń. Tym niemniej jego wpływ na innych historyków był znaczący. Przede wszystkim ceniono jego żywy sposób narracji oraz klarowność przekazu.
Oto spis treści poszczególnych ksiąg "Historii Cesarstwa Rzymskiego" oraz pełny tekst w języku angielskim.
Po polsku, w przekładzie L. Piotrowicza, zapoznamy się z dziełem Herodiana Syryjczyka poprzez wgranie do swego czytnika e-booków tego pliku w formacie .pdf.

II. ZARYSY PYRROŃSKIE

OCLC# 405581113
Inne tytuły:Πυρρωνειοι υποτυπωσεις, Outlines of pyrrohonism.
Jezyk:grecki
wyd. różne
 Sekstus Empiryk, starożytny lekarz i filozof działający na przełomie II i III wieku w Atenach i Aleksandrii. Był przedstawicielem tak zwanej szkoły sceptyckiej w filozofii. Jako lekarz Sekstus należał do tak zwanej szkoły "metodycznej", która nie wierząc w poznanie prawdziwych przyczyn chorób ograniczała swe zainteresowanie do obserwacji ich objawów. Stąd też wziął się jego przydomek empiryk. W filozofii Sekstrus uznawany jest za najwybitniejszego przedstawiciela późnego sceptycyzmu, przede wszystkim dla wyczerpującego i bezstronnego opisu doktryny pyrrońskiej przedstawionej w dziełach: Zarysy pyrrońskie (Πυρρωνειοι υποτυπωσεις), Przeciw dogmatykom (Προς δογματικους) – tj. tym, którzy przyjmują pewne zasady bez dowodu, a konkretnie przeciw logikom, fizykom i moralistom – i Przeciw matematykom (Προς μαθηματικους) – tj. przeciw uczonym w ogóle, bo takie było znaczenie terminu μαθηματα. Ostatnie dzieło podzielone jest na dwie części, pięć pierwszych ksiąg zwalcza dogmatyzm filozofów, sześć kolejnych zaś skierowanych jest przeciw gramatykom, retorom i matematykom. Sekstus uzupełnił arsenał znanych przed nim tropów sceptyckich o pięć kolejnych. Stwierdzał mianowicie, że:
  • Skoro sami filozofowie różnią się pomiędzy sobą poglądami, a także różnią się filozofowie i prości ludzie, to na żadne pytanie nie można odpowiedzieć jednym stwierdzeniem
  • Każdy dowód naukowy obarczony jest błędem regressus in infinitum czyli cofania się w nieskończoność. Chcąc bowiem uzasadnić jakieś twierdzenie musimy wyjść z pewnych przesłanek, a te z kolei same będą wymagały dowodu i tak dalej.
  • Nasze sądy o przedmiotach zależą od tylu czynników, że nie jesteśmy ich w stanie rozważyć – nie tylko bowiem od samych przedmiotów, ale i od ich stosunku względem nas i samych przedmiotów wobec siebie.
  • Chcąc uniknąć regressus in infinitum w poprzednim tropie musimy przyjąć pewne założenia, lecz tu mamy właściwie całkowitą dowolność.
  • Próba uniknięcia regressus in infinitum poprzez eliminację założeń prowadzi do błędnego koła.

    • O życiu Sekstusa Empirykusa nic bliższego nie wiadomo. Z jego pism korzystali m.in. filozofie chrześcijańscy przy zwalczaniu filozofii pogańskiej, jak np. Hipolit Rzymski. Nie należy mylić tego autora z Sekstusem Juliuszem historykiem czy z Sekstusem Kwintusem, autorem Sentencji.

    Po polsku, w przekładzie Adama Krokiewicza, zapoznamy się z dziełem Herodiana Syryjczyka poprzez wgranie do swego czytnika e-booków tego pliku w formacie .pdf.

    III. LISTY TEODORETA

    [Rozmiar: 31255 bajtów]

    OCLC# 603497395
    Inne tytuły: Theodoreti Cyrensis episcopi Opera omnia, Listy (Warszawa 1987).
    Język: łacina i grecki
    wyd. Lutetiae Parisiorum : J.-P. Migne, 1864.

    Teodoret z Cyru był mnichem i niezwykle płodnym autorem wielu ksiąg oraz listów. Data jego urodzenia jest niepewna, podaje się rok 386, ale także r. 393, zmarł ok. 466 r. Ok. 416 r. został mnichem, a w 423 biskupem Cyru (Kyrrhos)w Syrii. Jak każdy wybitny filozof chrześcijański był potępiany i prześladowany, m.in. na soborze konstantynopolitańskim II w r. 553.Wykaz dział za odnośnikiem, nas interesują głównie listy tego autora. Napisał ich pewnie ok. tysiąca, skoro jeszcze w XIV wieku było ich znanych ok. 500. My znamy ich już tylko 232, odnoszą się one głównie do lat 431-437 oraz 447-451. W korespondencji Teodoreta można odnaleźć niemal wszystkie odmiany tej formy literackiej. Jego listy stały się wzorcowe dla chrześcijańskiej sztuki epistolograficznej.
    Po polsku zapoznamy się z wyborem listów Teodoreta poprzez wgranie do swego czytnika e-booków tego pliku w formacie .pdf.

    IV. THEOGONIA HEZJODA

    [Rozmiar: 31255 bajtów]

    OCLC# 610438223
    Inne tytuły: Hesiodi Theogonia ; Opera et dies ; Scutum.
    Język: łacina (komentarze) i grecki (tekst)
    wyd. Oxford : Clarendon Press, 1990.

    Jeśli pominiemy na wpół legendarnego ślepca Homera to Hezjod jest tym archetypicznym poetą, którego życie i twórczość znany dość dokładnie. I to mimo, że przyszedł na świat ponad 700 lat p.n.e. w Askrze w Beocji. Całe swoje życie spędził poeta w swojej rodzinnej wsi pracując na roli i występując przed ludem ze swymi pieśniami. Odbył tylko jedną podróż do Chalkis na wyspie Eubei, gdzie w zawodach poetyckich otrzymał jako nagrodę trójnóg z brązu, który ofiarował Muzom z Helikonu. Miał tam podobno konkurować z samym Homerem. Brat Amfidamasa Panades przyznał laur Hezjodowiza opis trudów rolnika mówiąc, że zasłużył na zwycięstwo ten, kto zachęca do pracy, a nie ten, kto zachwala wojny i rzezie. Arystokratyczna publiczność wypowiedziała się jednak za Homerem, który zaprezentował jedną ze swoich scen bitewnych z ILIADY.
    [Rozmiar: 5622 bajtów] Hezjod był pierwszym greckim poetą-rolnikiem, ale obficie czerpał z dorobku swych w większości nam nieznanych poprzedników. Posługiwał się heksametrem daktylicznym, dialektem homeryckim i techniką poetycką wykształconą przez wędrownych rapsodów, u których zapewne uczył się rzemiosła poetyckiego. Stworzył Hezjod epos dydaktyczny i jego odmianę epos genealogiczny. Na początku była omawiana THEOGONIA, coś w rodzaju rodowodu bogów, w którym porządkował rozliczne mity Greków oraz wierzenia ludów z Bliskiego Wschodu. Stamtąd właśnie pochodzi kolejność bogów-Uranos, Kronos i Zeus. Hezjod nadał tej hierachii własny kształt wskazując, jak wszystko od początku zmierza do panowania Zeusa.
    Rozbudowany wstęp do tego eposu (w. 1-116) składa się z 3 części poprzedzonych inwokacjami do Muz. Główną część THEOGONII (w. 117-964) stanowi opowiadanie o powstaniu świata z CHAOSU, z którego najpierw wyłania się Gaja (Ziemia), Uranos (Niebo), Tartaros oraz Eros. Ostatnie wersy THEOGONII-zapewne dodane przez późniejszych rapsodów-zapowiadają tzw. EOIE (Katalog niewiast), które różni bogowie uczynili matkami wielkich rodów. Z całych EOI zachowały się niewielkie ułamki, ale niedawno opublikowano nowe fragmenty papirusowe.
    Polecam wszystkim lekturę tego pierwotnego poematu-to prawdziwa uczta intelektualna, a jednocześnie jakiś miernik czy wzorzec, który możemy przyłożyć do poezji bardziej nam współczesnej. Pamiętajmy też, że Hezjod żył w Beocji, najbardziej zacofanej krainie Grecji i sam był prostym, ciężko pracującym chłopem. Władzę w tym czasie sprawowała arystokracja rodowa, a wieś była przeludniona, stąd spór poety z bratem o kawałek ziemi. Gospodarstwa ulegały coraz większemu rozdrobnieniu, gdyż Beocja nie uczestniczyła w kolonizacji, która problem ten w znacznym stopniu rozwiązywała. Stąd z pewnością pochodzi pesymizm Hezjoda, który widział w dziejach ludzkości nie postęp, ale stopniowy upadek.
    Po polsku zapoznamy się z tym arcydziełem Hezjoda poprzez wgranie do swego czytnika e-booków tego pliku w formacie .pdf.

    STARE KSIĘGI-strona główna

    STRONA PIERWSZA STARYCH KSIĄG

    STRONA DRUGA STARYCH KSIĄG

    STRONA CZWARTA STARYCH KSIĄG
    -jeszcze nie rozpoczęta

    rozpoczęto dn. 31.III. 2011 r.
    aktualizacja 25.VI. 2011