MURFREESBORO
** CHICKAMAUGA ** CHATTANOOGA
Murfreesboro (inna nazwa Stones River),
Chickamauga i Chattanooga to trzy wielkie kampanie/bitwy wojny secesyjnej, w których
główne role odegrały konfederacka Armia Tennessee oraz federalna Armia
Cumberlandu. Osobom bliżej zainteresowanych ich przebiegiem chciałbym polecić
książkiPetera Cozzensa, które oprócz opisu bitew, przedstawiają
szerszy obraz wojny na zachodzie. Znajdziemy tutaj m.in. analizę konfliktów na
linii gen. Bragg - podkomendni, czy też relacji pomiędzy poszczególnymi
generałami/politykami. Jednak główna uwaga Cozzensa skupiona jest na szczegółowym
opisie przebiegu walk, często na szczeblu brygad i pułków. Jego książki
zalicza się do grupy tzw. "Battle
studies"czyli dokładnych opisów danej bitwy. Książki zawierają całkiem
dobre mapy, dodatkowo drugą i trzecią ozdabia kilka szkiców znanego rysownika
Keitha Rocco. Każda z pozycji stanowi rekomendację amerykańskiegoThe
History Book Club.
"NO BETTER PLACE TO DIE. The Battle of Stones River"(Urbana:University
of Illinois Press, 1990) pierwsza książka w serii, może najmniej "błyskotliwa"
i troszkę za krótka.Autor przedstawia wydarzenia związane ze
stoczoną na przełomie 62/63 r. bitwą pod Murfreesboro (Stones River), jedną
z najkrwawszych bitew wojny (łączne straty przekroczyły 23.000). 281 stron,
11 map.
"THIS
TERRIBLE SOUND. The Battle of Chickamauga"(Urbana:University of Illinois Press, 1992) - autor opisuje wydarzenia mające
miejsce od wyparcia Konfederatów ze stanu Tennessee (tzw. kampania Tullahoma),
aż do wielkiej bitwy nad potokiem Chickamauga (19-20 września 1863 r.),
najkrwawszego starcia na zachodnim teatrze wojny. Generał Bragg, wzmocniony
m.in. dwoma dywizjami z Armii Północnej Wirginii odniósł jedno z nielicznych
zwycięstw Konfederacji na zachodzie. Bitwa przedstawiona jest bardzo szczegółowo,
co poparte jest dużą ilością dobrych map. Obecnie jest to najlepsza pozycja
poświęcona tej bitwie. 675 stron, 25 map.
"THE SHIPWRECK OF THEIR HOPES.The Battles for Chattanooga"(Urbana:University of Illinois Press, 1994) - po bitwie pod Chickamaugą
armia federalna wycofała się do Chattanoogi, a Konfederaci przystąpili do oblężenia
z nadzieją zagłodzenia nieprzyjaciela. Rozkaz udania się na pomoc oblężonej
Armii Cumberlandu otrzymał generał Grant i jego zwycięska spod Vicksburga
Armia Tennessee. Autor przedstawia wydarzenia związane z bitwami wokół
Chattanoogi, zakończonymi porażką wojsk Konfederacji na Grzbiecie Misyjnym,
25 listopada 1863 r. 515 stron, 13 map.
ATLANTA
** FRANKLIN ** NASHVILLE
Kampania 1864 r. w Georgii, której
kulminacją było zajęcie Atlanty to jedna z najważniejszych operacji
militarnych wojny. Sukces wojsk federalnych ostatecznie zapewnił zwycięstwo Północy
w wojnie, a także pomógł Lincolnowi ponownie wygrać wybory prezydenckie.
Niestety na rynku znajdziemy jedynie kilka pozycji poświęconych tej kampanii,
mimo że była ona rzeczywiście arcyciekawa i obfitowała w liczne starcia
zbrojnie. Najlepszą dostępną pozycją jest książkaAlberta Castela -"DECISION
IN THE WEST. The Atlanta Campaign of 1864"(Lawrence:University Press
of Kansas, 1992). Co ciekawe jest ona napisana w czasie teraźniejszym, nie wpływa
to jednak negatywnie na całokształt dzieła. Castel w interesujący i jasny
sposób przedstawia wszystkie aspekty kampanii - przygotowania obu stron,
marsze wojsk, przebieg bitew itp. Wszystko poparte jest bardzo dobrymi mapami.
Książka otrzymała liczne nagrody, między innymi amerykańskiCivil
War Magazinezaliczył ją do grona 100 najlepszych książek o Wojnie
Secesyjnej. 665 stron, 18 map.
"THE CONFEDERACY'S LAST HURRAH.Spring Hill, Franklin and Nashville"(Lawrence:University Press of Kansas, 1992) autorstwa Wileya Sworda przedstawia wydarzenia związane z ostatnią wielką kampanią wojny na zachodzie -
wkroczeniem konfederackiej Armii Tennessee do stanu, którego nazwę nosiła. W
wyniku bitew pod Franklin i Nashville, ta druga najważniejsza armia
Konfederacji praktycznie przestała istnieć. Sword wyjaśnia okoliczności
niepowodzenia Konfederatów pod Spring Hill, bardzo dobrze opisuje wielki atak
pod Franklin (30 listopada 1864 r.), atak w stylu "Szarży Picketta" pod
Gettysburgiem lecz większy i bardziej dramatyczny, następnie przybliża szczegóły
decydującego starcia pod Nashville. Książka jest bardzo dobrze napisana i
doskonale oddaje dramaturgię kampanii. 499 stron, 17 map.
Opracował:
Aleksander Królikowski,
październik 2005 r.