Z maili do Redakcji

Mariusz Jaźwiński z Rybnika (adres do wiadomości red.) przysłał maila odnoszącego się do Kalendarium zamieszczonego na stronie o wojnie secesyjnej. Zadaje w nim pytanie kiedy tak naprawdę zakończyła się wojna secesyjna i ustał wszelki opór przeciwko Unii?

Wbrew pozorom nie jest sprawa jednoznaczna i prosta. Nie uznawano przecież władz Konfederacji, prezydent Jefferson Davis ukrywał się, później został aresztowny i przebywał w forcie Monroe oczekując na proces, do którego nigdy jednak nie doszło.
Kapitulację mógł zatem przyjąć jedynie wódz naczelny armii Stanów Zjednoczonych czyli gen. U.S. Grant od poszczególnych dowódców armii strony przeciwnej lub upoważnieni przez niego inni generałowie. Jak to zatem wyglądało w praktyce?

9 kwiecień 1865- gen. Lee podpisuje w Appomatox kapitulację Armii Płn. Wirginii.
16 kwiecień 1865- gen.J.E.Johnston kapituluje z Armią Tennessee w Durham, Płn. Karolina
4 maj 1865- gen. Richard Taylor podpisuje kapitulację Rejonu Alabamy, Mississippi i Wschodniej Luizjany w Citronelle, Alabama
13 maj 1865- bitwa pod Palmito Hill w Teksasie uważana za ostatnią bitwę wojny
2 czerwiec 1865- gen. Kirby Smith podpisuje kapitulację Rejonu Trans-Mississippi w Galveston w Teksasie
13 czerwca 1865 - prezydent Johnson ogłasza koniec rebelii w stanie Tennessee
23 czerwca 1865 - gen.Stand Watie poddaje się na Terytorium Indiańskim w Doaksville- to ostatni generał, który podpisuje kapitulację i jedyny indiański wódz w służbie Konfederacji.
4 listopada 1865- w porcie Liverpool poddaje się brytyjskiej Admiralicji okręt wojenny CSS "Shenandoah". Ostatnia flaga nieistniejącej już Konfederacji zostaje opuszczona z masztu
2 kwiecień 1866 - prezydent Johnson proklamuje zakończenie secesji we wszystkich stanach za wyjątkiem Teksasu.
20 sierpnia 1866- prezydent Johnson ogłasza, że stan Teksas wypełnił warunki Proklamacji Rekonstrukcji i ustała w związku z tym wojna w tym stanie. Wszystkie stany powróciły do Unii-przywrócony został stan sprzed pierwszych aktów secesji.

Abstrahuję tu od sporu prezydenta Johnsona z Kongresem w sprawie warunków Rekonstrukcji i prawnych komplikacji związanych z radykalizmem ustawy Wade'a-Davisa. Pomijam też-istotne przecież- poprawki do Konstytucji tj. XIII-tą (ratyfikowana 18 grudnia 1865) oraz XIV-tą (ratyfikowana 28 lipca 1868). Sprawy te wykraczają poza ramy tej odpowiedzi, aczkowiek muszą być brane pod uwagę przy rozpatrywaniu całego złożonego i trudnego procesu Rekonstrukcji powojennej.

Okoliczności w każdym z tych aktów kapitulacji były inne- czasami dramatyczne i niespodziewane, jak np. po zabójstwie prezydenta Lincolna. Podpisywali je różni generałowie, czasem pełnomocnicy, ale za datę kapitulacji uważa się datę zatwierdzenia układu przez zwierzchnika danych sił zbrojnych. Niektóre akty poddania się, które odbiegały od wzorca bezwarunkowej kapitulacji przygotowanej przez gen. Granta trzeba było anulować na mocy decyzji prezydenta. Należy zatem samemu pójść za odnośnikami w tekście i podanym niżej, aby mieć pełen obraz złożonego procesu kapitulacji wojsk Południa i powrotu zbuntowanych stanów do Unii.