GRY KOMPUTEROWE SERII BATTLEGROUND ORAZ HPS

Czytając o różnych bitwach czy kampaniach Wojny Secesyjnej zapewne niejeden z nas zastanawiał się co zrobiłby na miejscu danego dowódcy. Jaką strategię powinien przyjąć generał Lee w bitwie pod Gettysburgiem? Jak generał Hood powinien pokierować inwazją Tennessee w 1864 r? W jaki sposób generał McClellan powinien dowodzić swoimi oddziałami pod Antietam aby pokonać Lee? Z odrobiną wyobraźni możemy znaleźć przynajmniej częściowe odpowiedzi na te pytania uruchamiając na swoim komputerze gry strategiczne firmy Talonsoft lub HPS Simulations. To przeniesione na komputer tradycyjne gry planszowe z żetonami symbolizującymi poszczególne jednostki. Obie serie zostały stworzone przez Johna Tiller'a. Obecnie istnieje tylko firma HPS, która systematycznie wydaje kolejne tytuły poświęcone różnym konfliktom zbrojnym. Z tego powodu załączone zdjęcia pochodzą z gier HPS - gry Talonsoftu mają ładniejszą grafikę w trybie 3D, ale gorszą ogólną jakość rozgrywki.

Gry firmy Talonsoft

Battleground Gettysburg

Battleground Shiloh

Battleground Antietam

Battleground Bull Run

Battleground Chickamauga

Gry firmy HPS Simulations

Campaign Corinth

Campaign Ozark

Campaign Franklin

Campaign Gettysburg

Przebieg gry

Są to tradycyjne gry turowe w stylu "jadę ja, jedziesz ty". Rozgrywka prowadzona jest w turach odpowiadających 20 min. czasu rzeczywistego. W grach Talonsoftu tura przebiega następująco:

- faza ruchu - w której gracz A przemieszcza swoje jednostki oraz zmienia ich formacje.

- faza ognia defensywnego - jednostki gracza B otwierają ogień do będących w ich zasięgu

jednostek gracza A (dla przyspieszenia rozgrywki faza ta najczęściej rozgrywana jest przez

komputer),

- faza ognia ofensywnego - w której strzela gracz A,

- faza walki wręcz - w której gracz A może rozkazać atak na bagnety.

Po zakończeniu fazy walki wręcz gracza A, następuje faza ruchu gracza B itd.

Gry HPS mogą być rozgrywane w całych turach - bez podziału na poszczególne fazy. Gracz od razu rusza i strzela swoimi jednostkami (nieprzyjacielskie jednostki również otwierają ogień), jednak po oddaniu salwy jednostka w danej turze nie może się już ruszyć. Opcja ta dostkonale sprawdza się w grach zespołowych.

Gracze zyskują punkty za zadanie strat nieprzyjacielowi, dodatkowo na mapach znajdują się tzw. Victory Points - na ogół ważne historycznie miejsca (np. Wzgórze Culpa czy Mały Okrągły Szczyt w grach Gettysburg), które dają stronie kontrolującej określoną ilość punktów.

Mapy

Rozgrywka prowadzona jest na mapach składających się z sześciokątnych hexów, z których każdy przedstawia obszar o szerokości 125 jardów. Na mapach znajdziemy różne typy terenu lasy, pola, rzeki, pagórki itp. - wszystko jednak zgodnie jest z historycznym wyglądem danego pola bitwy. I tak na polu bitwy pod Antietam znajdziemy słynny most generała Burnside'a, ładnie wymodelowane miasteczko Sharpsburg czy też pole kukurydzy, na którym trwały zacięte walki. Rodzaj terenu wpływa na ruch, walkę oraz na to co widzimy na polu walki. Rozgrywkę można prowadzić na tradycyjnej dwuwymiarowej "płaskiej" mapie lub też w trybie trójwymiarowym, w którym widzimy wyraźnie ukształtowanie terenu, a jednostki przedstawione są w formie ładnie wymodelowanych figurek. Mapy na ogół są wystarczająco duże (szczególnie w grach HPS), aby zapewnić swobodę manewrowania.

Jednostki

W grze do dyspozycji mamy następujące jednostki:

- DOWÓDCY - historyczni dowódcy brygad, dywizji, korpusów i armii, posiadający cechy

   adekwatne do ich historycznych umiejętności. Dowódcy wpływają na efektywność

   podporządkowanych im oddziałów, mogą również zostać zabici, ranni lub wzięci do

   niewoli.

- PIECHOTA - podstawową jednostką jest pułk o sile od 25 do 1000 ludzi,

-KAWALERIA - podstawową jednostką jest pułk o sile od 25 do 1000 ludzi,

- ARTYLERIA - podstawową jednostką jest bateria (2-6 dział), w grach HPS występuje

także podział na poszczególne sekcje (2 działa).

-WOZY ZAOPATRZENIA- posiadają zapasową amunicję dla piechoty i kawalerii.

Podstawową formacją bojową jest linia, a marszową kolumna.

Każdą jednostkę charakteryzują następujące parametry - stan osobowy, zasięg rażenia, punkty ruchu, jakość (od weteranów, aż do ledwie przeszkolonych) oraz zmęczenie.

Dodatkowo pułki oraz baterie posiadają określony rodzaj broni - muszkiety, karabiny Springfield, Sharps, działa typu Napoleon, Parrot, Withworth itp.

Poszczególne pułki zgrupowane są w historyczne brygady, dowodzone przez historycznego dowódcę. Poszczególne brygady tworzą dywizję, a dywizje korpusy. No i oczywiście w danej bitwie zawsze występuje głównodowodzący - Lee, Bragg, Van Dorn, Grant, McClellan, Pope itd.

Gry firmy HPS są bardzo dokładne jeżeli chodzi o stan ilościowy i uzbrojenie poszczególnych pułków czy baterii, a prace nad tzw. Order of Battle trwają latami (w przypadku Campaign Gettysburg trwało to 4 lata). Scenariusze tworzone są w oparciu o sztandarowe pozycje z literatury dotyczące danej kampanii, a także O.R.

I dlatego przemieszczając swoje jednostki po mapie, nie są to tylko jakieś żetony - to całe dywizje o określonej zdolności uderzeniowej uwarunkowanej jakością jednostek i dowódców.

Scenariusze

Każda z gier zawiera kilkadziesiąt pojedynczych scenariuszy dotyczących danej bitwy. Możemy odtwarzać całe historyczne bitwy bądź niewielkie ich części np. atak Picketta pod Gettysburgiem. Gry HPS wyposażone są dodatkowo w opcję kampanii, która składa się w z kilku wzajemnie połączonych bitew. Obaj gracze podejmują decyzje strategiczne na podstawie których gra generuje scenariusz i dostępne jednostki. Dodatkowo poniesione straty przenoszą się do następnych bitew i tak jeżeli w Campaign Franklin stracimy za dużo ludzi w pierwszej bitwie np. pod Spring Hill, to może się okazać, że w finałowym starciu pod Nashville nie będziemy mieli czym stawić czoła przeciwnikowi. Grając w kampanię HPS Gettysburg rozpoczynamy od kawaleryjskiej bitwy pod Brandy Station, po czym w wyniku podejmowanych decyzji może się okazać, że do decydującej bitwy nie dojdzie w Pennsylwanii, ale np. nad potokiem Bull Run! Rozgrywce towarzyszą odgłosy pola bitwy oraz piosenki z epoki (pod tym względem HPS przebija wszystko).

Battleground Gettysburg - scenariusze związane z bitwą pod Gettysburgiem 1863.

Battleground Shiloh - scenariusze związane z bitwą pod Shiloh 1862, dodatkowo bitwy pod

Wilson's Creek 1861 oraz Praire Grove 1862.

Battleground Antietam - scenariusze związane z bitwą pod Antietam 1862, dodatkowo

        bitwa pod South Mountain.

Battleground Bull Run - scenariusze związane z pierwszą i drugą bitwą pod Bull Run

       1861/62.

Battleground Chickamauga - scenariusze związane z bitwą pod Chickamauga 1863 oraz

   bitwą pod Murfreesboro 1862/63.

Campaign Corinth -scenariusze związane z jesienną ofensywą Konfederatów w Mississippii 1862 r. - bitwy pod Iuką, Corinth, Davis Bridge oraz liczne drobniejsze potyczki.

Campaign Ozark - scenariusze związane z trzema kampaniami w Missouri i Arkansas - kampanią Lyona 1861 r., kampanią Pea Ridge 1862 r. oraz kampanią zakończoną bitwą pod Praire Grove 1862 r.

Campaign Franklin - scenariusze związane z konfederacką inwazją Tennessee 1864 r. - Spring Hill aż do Nashville.

Campaign Gettysburg - scenariusze związane z całą kampanią - od Brandy Station, poprzez Winchester, Aldie, aż do Gettysburga.

Oprócz powyższych historycznych scenariuszy, w grach znajdziemy liczne scenariusze fikcyjne, które mają zastosowanie w trybie kampanii.

Gdzie gramy

Oczywiście w każdą grę można zagrać z komputerem, ale prawdziwą frajdą jest gra z drugim człowiekiem. Nic nie przynosi większej radości, niż gdy kolega wpadnie w zastawioną pułapkę lub jego frontalny atak zostanie odparty. Każda z gier posiada opcję Play-By-E-Mail (PBEM) umożliwiającą grę za pośrednictwem poczty elektronicznej. Po zakończeniu swojej tury, przesyłamy plik pocztą elektroniczną swojemu przeciwnikowi. Bardzo dobry sposób, ponieważ gramy wtedy kiedy mamy czas i ochotę.

Istnieje kilka klubów, w których miłośnicy wojskowości i Wojny Secesyjnej z całego świata mogą się spotkać, podyskutować i ponownie rozgrywać dawne bitwy. Po zakończeniu gry, jej rezultat jest raportowany do klubu, przyznawane są punkty i gracze pną się w górę klubowej tabeli. Oto kilka klubów:

American Civil War Game Club

http://www.wargame.ch/wc/acw/ACWmainpage.htm

Blitzkrieg Wargamming Club

http://www.theblitz.org/ladders/index.php

Warfare HQ, w którym dopiero co powstała sekcja dotycząca Wojny Secesyjnej

http://www.warfarehq.com/index.php?cat=42

Szczególnie Warfare HQ jest interesującym miejscem, ponieważ partnerem strategicznym klubu jest amerykański magazyn wojskowy Armchair General, czego wynikiem jest bardzo interesujące forum poświęcone wszystkim konfliktom zbrojnym. Sekcja ACW dopiero powstaje, ale wkrótce będzie całkiem pokaźna.

Blitzkrieg Wargamming Club - dobry klub, wiele różnych sekcji np. wojny napoleońskie i najlepsza na świecie sekcja poświęcona serii HPS Panzer Campaigns. Do tego po kilku Polaków w każdej sekcji więc zawsze jest raźniej.

American Civil War Game Club - założony w 1997 r. i poświęcony wyłącznie Wojnie Secesyjnej.

Gdzie można kupić gry

Gry firmy Talonsoft były w latach 90-tych wydane w Polsce prze firmę Marksoft. Obecnie można je dostać na różnego rodzaju aukcjach np. e-Bay.

Gry firmy HPS Simulations można zamówić bezpośrednio z ich strony: www.hpssims.com, czego jednak nie polecam, ponieważ w zwykłych sklepach są znacznie tańsze.

Najtańszym sklepem jest www.navalwarfare.org/build/store.php gdzie można kupić poszczególne tytuły za $30.

Podsumowanie

Wyżej opisane gry powinny zainteresować miłośników wojskowości i Wojny Secesyjnej. Można się uczyć poprzez zabawę, a ciekawą rzeczą jest równoczesne czytanie o danej bitwie i odtwarzanie jej przebiegu na komputerze. Główny nacisk położony jest na jak najlepsze odtworzenie pola walki i składu armii, a także zapewnienie prostej metody gry z człowiekiem, który często znajduje się na drugiej półkuli świata. Jeżeli jednak oczekujemy olśniewającej grafiki to możemy poczuć się zawiedzeni.

Jeżeli ktoś posiada w/w gry i chciałby spróbować na arenie międzynarodowej lub ma jakieś pytania, proszę pytać bez wahania bezpośrednio na mój adres lub na adres redakcji.

Opracował:

Aleksander Królikowski

Blitzkrieg Wargamming Club,

Warfare HQ.

al.krolikowski@wp.pl

Marzec, 2005 r.