KOBIETY W AMERYKAŃSKIEJ WOJNIE DOMOWEJ

Część IV

 

Sarah Jane Cowden

 

Jest to czwarta część z cyklu sześciu artykułów napisanych dla SECESJI N&S, które przedstawiają rolę kobiet w amerykańskiej wojnie domowej.  Część IV koncentruje się na skromnej i zapomnianej amerykańskiej bohaterce. 

 

Uczniowie i studenci poznający historie wojny secesyjnej dowiadują się o takich wielkich, historycznych postaciach jak: Dorothea Dix, Clara Barton czy "Matka" Bickerdyke. Kobiety te wniosły znaczny wkład w wysiłek wojenny kraju i poprawę losu tysięcy żołnierzy, ale tak jak dla zwykłego żołnierza nie ma miejsca w historii, tak również wiele było kobiet zapomnianych, które dzielnie przysłużyły się swej ojczyźnie.  Ten artykuł pozwoli nam poznać jedną z takich niezwykłych kobiet: Sarah Jane Cowden. Nigdy o niej nie słyszeliście? Nic dziwnego-spotkacie się z nią właśnie teraz.

 

Sarah Jane Cowden urodziła się 8 sierpnia, 1839 r. w Andover Township, Ashtabula County w stanie Ohio.

Zwana przez całe swe życie "Jane Cowden", wolała jednak podpisywać się jako S. Jane Cowden. Była trzecim dzieckiem z czwórki małżeństwa Jamesa i Lucy Moore Cowden. James Cowden był szewcem i zmarł, kiedy Jane była małym dzieckiem. Jej matka wyszła za mąż za Noaha Colemana w roku 1842 i wówczas rodzina przeprowadziła się na farmę Colemana w mieście Greene, powiat Trumbull.

 

W Green otwarto już w roku 1817 prekursorską, nowoczesną szkołę średnią kierowaną przez Charlesa Harringtona, absolwenta Oberlin College w Ohio. Uczniowie przyjeżdżali z różnych stron stanu i często zamieszkiwali na kwaterach u mieszkańców Greene. Szkoła ta działała tylko do roku 1859 i miała u szczytu powodzenia 100 uczniów. Charles Harrington był bliskim przyjacielem rodziny Colemanów, a syn Noaha Lauren, był nauczycielem w Select School.

 

W roku 1855 Kilka rodzin z Greene dołączyło do większej grupy osadników, którzy wyruszyli na Zachód. Osiedlili się oni w zachodniej części powiatu Hennepin w Minnesocie w miasteczku obecnie zwanym Long Lake.  Jedną z tych rodzin, która wyruszyła na Zachód był John A. Coleman, jego żona oraz ich pięciu synów. John Coleman był jednym z synów Noaha i przyrodnim bratem Jane Cowden. Wiosną 1856 roku mieszkańcy wspomnianego miasteczka wystąpili do władz powiatu z wnioskiem o utworzenie szkoły. Ich życzenie zostało spełnione jesienią 1857 roku, kiedy to zbudowano niewielką szkółkę z drewnianych bali. John Coleman został w niej nauczycielem. Nie było w tym czasie publicznych środków na edukację więc każdy z mieszkańców posyłających dzieci do szkoły płacił jednego dolara miesięcznie na pokrycie kosztów nauczania. Rok szkolny trwał siedem miesięcy, cztery miesiące rozpoczynające się w październiku i trzy miesiące z początkiem w maju. Pozwalało to na udział dzieci w wiosennych pracach polowych, a potem w żniwach.

 

W roku 1858 Jane Cowden przeprowadziła się do Minnesoty i zaczęła nauczać w szkole swego przyrodniego brata. Zapisy archiwalne wskazują, że pracowała tam conajmniej jeden rok. Jane nie mieszkała z rodziną brata, ale wynajmowała pokoik w pobliżu szkoły. Kryzys finansowy w roku 1857 wpłynął także stopniowo na życie osadników w Minnesocie i wiele rodzin popadło w biedę.

Lokalne zapiski historyczne wskazują na fakt, że Jane bardzo wspomagała rodzinę swego przyrodniego brata, a także innych mieszkańców pomagając im spłacić kredyty i zachować swoje domy. Podejrzewa się, że Jane musiała odziedziczyć znaczną sumę pieniędzy zanim przybyła do Minnesoty.

 

Jane powróciła do Greene w Ohio przed wybuchem wojny domowej. Z jej miasta wielu ludzi wstąpiło do armii Unii. Jedno ze źródeł podaje, że 80 mężczyzn poszło na wojnę z których 24 nigdy nie powróciło. Ale były wśród nich trzy kobiety, które odpowiedziały na wezwanie kraju i wstąpiły na służbę, jako pielęgniarki. Jedną z nich była Jane Cowden. "Zaciągnęła" się ona jako pielęgniarka w dniu pierwszego października 1862 roku i wykonywała swe obowiązki w Camp Dennison, obozie szkoleniowym w pobliżu Cincinnati w stanie Ohio pod czujnym okiem doktora Cooka w 3-ciej Dywizji  Została honorowo zwolniona z armii 13 czerwca 1863 roku.

 

Po wojnie Jane powróciła do zawodu nauczycielki w Greene. Najstarsi mieszkańcy jeszcze w latach 80-siątych XX wieku wspominali "ciotkę Jane". Mówiono, że Jane żyła bardzo skromnie i bardzo często pomagała swoim sąsiadom w finansowych kłopotach.   W roku 1893 Jane Cowden otrzymała wojenną rentę inwalidzką w wysokości 12$ miesięcznie, którą pobierała aż do śmierci w roku 1912. Jej grób jest oznaczony symbolem Wielkiej Armii Republikańskiej i w czasie każdego Święta Weterana (Memorial Day) odbywały się tam przez wiele lat uroczystości okolicznościowe.

 

Sarah Jane Cowden

 

 

 

Źródła:

 

"Sarah Jane Cowden: First Female Teacher at Long Lake, Minnesota" by Leslie F. Coleman, 1989.

 

"The Greene Story; 1817-1976" by Mary Case Hoskins

 

 

 

 

Autor: Anne Colucci
marzec 2005 r.